Wiemy ju¿ jakie wyró¿niamy rodzaje portretów. Warto teraz zaj±c siê stron± praktyczn± tej dziedziny fotografii. Przecie¿ praktycznie ka¿dy u¿ytkownik aparatu to fotograf portrecista! Ile¿ to razy robili¶my zdjêcia cz³onkom naszej rodziny? Ile razy uda³o nam siê zrobiæ naprawdê dobre zdjêcie? Nawet je¶li nie zamierzamy zaj±c siê fotografi± portretow± zawodowo, na pewno nasze zdjêcia z wakacji, lub rodzinnych imprez bêd± duuuu¿o lepsze je¶li poznamy kilka najwa¿niejszych zasad.
Za³ó¿my, ¿e mamy ju¿ osobê, któr± chcemy sportretowaæ. Przyjecha³a z bardzo daleka specjalnie, aby¶my zrobili jej zdjêcie, a wiêc nie mo¿emy zrobiæ fotografii w jej naturalnym ¶rodowisku. Nie mamy równie¿ studia fotograficznego, wiêc w grê wchodzi tylko sesja plenerowa. Zastanówmy siê wiêc najpierw gdzie chcieliby¶my zrobiæ tej osobie zdjêcie. Jakie miejsce bêdzie pasowaæ do tej osoby? Czy lepiej bêdzie siê czu³a w mie¶cie, w w±skich uliczkach, czy mo¿e wola³aby zostaæ sfotografowana na ³onie natury, gdzie¶ nad jeziorem, lub na piêknej, kwitn±cej ³±ce. S± ró¿ne typy urody, ró¿ni ludzie, ró¿ne upodobania. Je¶li wiêc nie mamy konkretnej wizji jeszcze przed rozpoczêciem sesji, nie bójmy siê tej osoby zapytaæ, jaki plener by jej bardziej odpowiada³. Warto jednak wcze¶niej zastanowiæ siê w jakim miejscu bêdziemy fotografowaæ i ju¿ wcze¶niej mieæ jak±¶ wizjê zdjêæ, które chce siê zrobiæ. Je¶li osoba nie ma do¶wiadczenia w pozowaniu, lepiej pój¶æ z ni± w jakie¶ ustronniejsze miejsce. Je¶li bêdziemy chcieli, aby pozowa³a dla nas w centrum miasta, gdzie krêci siê bardzo du¿o osób, mo¿e ona czuæ siê nieco skrêpowana, a to nie wp³ynie pozytywnie na efekt koñcowy.
W ka¿dym mie¶cie o dooko³a niego znajdzie siê wiele ciekawych plenerów, w których warto bêdzie wykonaæ sesjê zdjêciow±. Przez d³ugie lata mieszka³am w ¦wiebodzinie i to w³a¶nie to miasto by³o dla nie miejscem pierwszych fotograficznych eksperymentów. Czasami takich miejsc nie trzeba daleko szukaæ. Czasami nasze w³asne podwórko, lub kamienica, w której mieszkamy mo¿e idealnie nadawaæ siê do zdjêæ. Mimo wszystko im w wiêkszym mie¶cie mieszkamy, tym wiêcej znajdziemy tam miejsc do fotografowania. Je¶li mieszkasz w Zielonej Górze, czy Gorzowie Wlkp. wystarczy, ¿e przejdziesz siê nieco mniej uczêszczanymi uliczkami i na pewno wpadnie ci w oko jakie¶ miejsce dobre na sesjê zdjêciow±.
Zadbajmy o to, aby t³o, na których chcemy sfotografowaæ modela/modelkê wspó³gra³o z osob±. Nie mo¿e byæ zanadto krzykliwe, bo zwyczajnie bêdzie odwraca³o uwagê. Rozejrzyjmy siê dok³adnie. Na pewno zauwa¿ymy wiele niepotrzebnych rzeczy, pust± butelkê, papierek lub co¶ w tym stylu. Takich elementów na zdjêciu zdecydowanie nie potrzebujemy. Postarajmy siê wiêc ustawiæ tak, aby pó¼niej na zdjêciu nic nie odwraca³o naszej uwagi od portretowanej osoby. Czasami nie mamy ca³kowitego wp³ywu na t³o. Co wtedy zrobiæ? Mo¿emy trochê pomajstrowaæ z przys³on± w aparacie. Im mniejsza bêdzie warto¶æ przes³ony któr± u¿yjemy tym ognisko ostro¶ci bêdzie mniejsze. A wiêc tym samym drugi plan, za portretowan± osob± bêdzie bardziej rozmyty. Mniej bêdzie zwraca³ na siebie uwagê. Ostra pozostanie jedynie portretowana osoba. Dodatkowo, zdjêcia z nisk± warto¶ci± przes³ony niejako wyizolowuj± modela z t³a. Nadaj± zdjêciu ciekawy wyraz. Je¶li nie wiecie co to przes³ona to dosy³am do wyszukiwarki, lub instrukcji obs³ugi aparatu.
Kiedy wiêc najlepiej wybraæ siê na sesje zdjêciow±? Wbrew pozorom w po³udnie, w piêkny, s³oneczny i bezchmurny dzieñ raczej nie powinni¶my fotografowaæ. Po³udniowe s³oñce jest bardzo wysoko na niebie, a wiêc jego promienie padaj± prawie pionowo. Nie jest to idealne o¶wietlenie dla portretu. Tworz± siê wtedy brzydkie, ostre cienie na twarzy i zdecydowanie nie jest to korzystne. Je¶li ju¿ jednak musimy fotografowaæ w po³udnie to znajd¼my zacienione miejsce. Najkorzystniej jednak bêdzie fotografowaæ w lekko pochmurny dzieñ. ¦wiat³o s³oneczne jest wtedy rozproszone i miêkko o¶wietla portretowan± osobê. W ci±gu dnia s± dwie, bardzo interesuj±ce pod wzglêdem ¶wiat³a pory dnia. Wschód s³oñca i zachód s³oñca. Spróbujemy wtedy wybraæ siê na zdjêcia. Portret wykonany w blasku zachodz±cego s³oñca mo¿e nabraæ zupe³nie nowego wyrazu. Jestem pewna, ¿e efekty, które uzyskamy bêd± zaskakuj±ce i interesuj±ce. Ka¿dy profesjonalny fotograf zna tê zasadê!
Kolejn± wa¿n± spraw± jest ustawienie modela wzglêdem ¼ród³a ¶wiat³a, czyli w tym przypadku do s³oñca. Je¶li s³oñce fotograf bêdzie mia³ za plecami, a model bêdzie sta³ frontalnie do s³oñca twarz modela bêdzie kompletnie pozbawiona cieni, a co za tym idzie bêdzie wygl±da³a bardzo p³asko. Dodatkowo model mo¿e zacz±æ mru¿yæ oczy, co nie bêdzie wygl±da³o zbyt efektowanie na zdjêciu. Je¶li s³oñce model bêdzie mia³ za plecami, na zdjêciu pozostanie na tylko jasne t³o i ciemna sylwetka osoby fotografowanej. Najlepiej wiêc ustawiæ modela tak, aby ¶wiat³o pada³o lekko z boku, pod k±tem oko³o 45 stopni.
Pamiêtacie zasadê, ¿e nie mo¿na fotografowaæ pod s³oñce? Bzdura! Jak najbardziej mo¿emy to robiæ, ale powinni¶my u¿yæ podczas robienia zdjêcia lampy b³yskowej. Wtedy twarz modela bêdzie dobrze o¶wietlona i zostan± zniwelowane np. brzydkie cienie pod oczami. Oczywi¶cie lepszym rozwi±zaniem jest u¿ycie zewnêtrznej lampy b³yskowej (czyli takiej, która nie jest wbudowana w aparat). Daje to mo¿liwo¶æ ustawienia, z której strony i z jakim natê¿eniem ma padaæ ¶wiat³o z lampy. Nauczymy siê wiêc ¶wiadomie obserwowaæ otaczaj±cy nas ¶wiat i ¶wiat³o! W du¿ej mierze od ¶wiat³a, jego natê¿enia i kontu padania bêdzie zale¿a³ ostateczny efekt naszych wysi³ków. Nie bez powodu fotografowanie nazywa siê malowaniem ¶wiat³em.
Jak fotografia portretowa wygl±da od strony technicznej? Czy potrzebny jest nam jaki¶ specjalny sprzêt? Raczej nie… Praktycznie ka¿dym aparatem mo¿emy zrobiæ dobre zdjêcie portretowe. Wa¿ny bêdzie tu jednak dobór odpowiedniego obiektywu, tudzie¿ odpowiedniej ogniskowej. Najlepsze efekty uzyskamy stosuj±c obiektyw sta³oogniskowy 50mm, lub obiektyw 85mm dla aparatów z pe³n± klatk±. Obiektywy o zmiennym zakresie ogniskowych równie¿ siê nadaj± do portretów. Pamiêtajmy jednak, aby nie u¿ywaæ zbyt ma³ej ogniskowej, aby nie zaburzaæ proporcji twarzy. Obiektywy o zmiennych ogniskowych daj± nam wiêksz± swobodê, bo nie mu¶my ca³y czas zmieniaæ miejsca, odsuwaæ siê dalej aby zmie¶ciæ w kadrze to co nas interesuje itp. Jednak robi± to kosztem jako¶ci zdjêcia. Obiektywy o sta³ych ogniskowych s± zazwyczaj ja¶niejsze oraz lepiej ostrz±, a co za tym idzie koñcowe efekty s± du¿o lepsze.
Co jednak zrobiæ je¶li mamy do dyspozycji jedynie zwyk³y aparat kompaktowy? Jakie parametry wybraæ? Co zrobiæ z ogniskow±? Mo¿emy oczywi¶cie wybraæ tryb portretu i ju¿ niczym siê nie martwiæ. O niczym nie my¶leæ. Ale my lubimy my¶leæ! Je¶li nie umiemy dobrze pos³ugiwaæ siê trybem manualnym wybierzmy chocia¿ tryb preselekcji przes³ony. Pobawmy siê ni±. Sprawd¼my z jakimi parametrami zdjêcie wychodzi lepiej. Co bardziej nam siê podoba, co bêdzie korzystniejsze dla naszego zdjêcia. Zastanówmy siê! I ma³a rada: je¶li aparat ma zoom, zróbmy zdjêcie na jak najwiêkszym zoomie. Bêdziemy oczywi¶cie musieli odej¶æ nieco dalej od fotografowanej osoby. Ale dziêki temu nasze zdjêcie mo¿e okazaæ siê du¿o lepsze. Proporcje twarzy bêd± wtedy odpowiednie, a dodatkowo ³atwiej bêdzie nam uzyskaæ efekt rozmytego t³a.
Co jeszcze jest wa¿ne? Ostro¶æ! Pamiêtajmy o odpowiednim ustawieniu ostro¶ci. Nawet najlepszy pomys³ na zdjêcie, nie wypali, je¶li bêdzie ono nieostre. Na co ustawiaæ ostro¶æ? Na oczy! Dlaczego na oczy? Bo s± zwierciad³em duszy. Oczy w portrecie to chyba najwa¿niejszy element zdjêcia wiêc pamiêtajmy aby dobrze je pokazaæ. Kontakt wzrokowy jest bardzo wa¿ny. Je¶li model bêdzie patrzy³ prosto w obiektyw, prosto w oczy osoby, która pó¼niej to zdjêcie bêdzie ogl±da³a, nabierze ono ogromnej si³y. Nabierze znaczenia.
Je¶li chodzi o kadr i perspektywê to mamy tutaj pe³ne pole do popisu. Napisze to jeszcze raz: ogranicza nas tylko nasza wyobra¼nia! Nie musimy przecie¿ umieszczaæ modela w centrum kadru. Bawmy siê tym! Pamiêtamy równie¿, ze brak symetrii równie¿ mo¿e byæ ciekawy.
Malwina Aurelia Atras